Nhà thơ, quan đại thần nhà Nguyễn, có biệt hiệu là Vân Trì, người làng
Vân Đình, huyện Hương Minh, Hà Đông (Hà Sơn Bình). Dương Khuê sinh trưởng trong
một gia đình vọng tộc, khoa bảng, thân sinh là Dương Quan, từng thi đỗ ba khóa
tú tài, em là Dương Lâm đỗ Giải nguyên, làm quan đến chức Thái tử Thiếu Bảo, Hiệp
biện Đại học sĩ. Dương Khuê nổi tiếng thông minh, văn hay, học giỏi từ nhỏ, đã
đỗ Cử nhân và tiến sĩ trong hai năm liền (1868) và được bổ làm Tri phủ Bình
Giang, Tổng đốc tỉnh Nam Định, Ninh Bình và sau đó làm Thượng thư hàm Tham tá,
Nha kinh lược Bắc kỳ. Lúc về hưu, Dương Khuê được phong Thượng thư Bộ Binh.
Là một quan lại sống từ thời vua Tự Đức đến thời Thành Thái, trải qua
nhiều biến cố quan trọng trong lịch sử, song qua các tác phẩm còn để lại, Dương
Khuê dường như có khuynh hướng tự tách mình ra khỏi quỹ đạo của hiện tại xã hội
và lịch sử đương thời. Tác phẩm của Dương Khuê gồm Vân Trì thi thảo cùng một số lớn bài viết theo thể ca trù, câu đối,
hát nói như Nợ phong lưu, Gặp cô đào Cúc,
Gởi cô đào Ngọ, Chơi trăng, Cái dại, May rủi…
Y.T.
Theo "Những nhân vật nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam", Tôn Nữ Quỳnh Trân (CB), NXB Văn hóa thông tin, NXB 1993
No comments:
Post a Comment