Nhà hoạt động cách mạng, một trong những người sáng lập Đảng Cộng Sản Việt
Nam, còn có bí danh là Việt, quê ở xã Thới Thạnh, huyện Ô Môn, tỉnh Cần Thơ (Hậu
Giang). Có thời gian ông làm thầy giáo dạy học ở thị xã Long Xuyên rồi chuyển
sang dạy ở Chợ Mới (An Giang). Năm 1927 ông được kết nạp vào Việt Nam Thanh
Niên Cách Mạng Đồng Chí Hội. Ông là người tích cực hoạt động để phát triển Hội
tại vùng Chợ Mới (An Giang) và Sa Đéc (Đồng Tháp). Năm 1929, ông lên Sài Gòn hoạt
động và được bầu vào Kỳ bộ Việt Nam Thanh Niên Cách Mạng Đồng Chí Hội ở Nam Kỳ.
Tháng 5.1929 ông ở trong Đoàn đại biểu của Kỳ bộ Nam Kỳ đi dự Đại hội của Việt
Nam Cách Mạng Thanh Niên Đồng Chí Hội ở Hương Cảng. Sau ngày Đại hội bế mạc,
Châu Văn Liêm và Phạm Văn Đồng được cử ra trong đoàn đại biểu Nam Kỳ cùng tham
gia họp bàn về việc thành lập Đảng Cộng Sản. Một ban “trù bị thành lập Đảng Cộng
Sản” được thành lập trong đó có Châu Văn Liêm.
Khi về đến Sài Gòn, Bí thư Kỳ bộ Nam Kỳ Phạm Văn Đồng bị thực dân Pháp bắt,
Châu Văn Liêm trở thành người lãnh đạo chủ chốt của Việt Nam Thanh Niên Cách Mạng
Đồng Chí Hội ở Nam Kỳ. Ông đã cùng một số người của Kỳ bộ Nam Kỳ họp tại nhà
ông ở đường Hamelin (Lê Thị Hồng Gấm) bàn và quyết định thành lập An Nam Cộng Sản
Đảng. Sau đó, ông triệu tập đại biểu của Việt Nam Thanh Niên Cách Mạng Đồng Chí
Hội ở các tỉnh Nam Kỳ lên họp tại Sài Gòn và tuyên bố cải tổ Thanh Niên Cách Mạng
Đồng Chí Hội thành An Nam Cộng sản Đảng (10.1929). Sau cuộc họp của đại biểu
Đông Dương Cộng Sản Đảng và An Nam Cộng Sản Đảng ở Hương Cảng (tháng 19.1929) để
bàn về việc thống nhất Đảng không kết quả, Châu Văn chủ trương thành lập Ban
Trung ương lâm thời của An Nam Cộng Sản Đảng với tên gọi “Ban lâm thời chỉ đạo”
gồm năm người do ông làm Bí thư. Tháng 2.1930, ông là một trong những đại biểu
tham gia Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam ở bán đảo Cửu Long (Trung Quốc).
Sau hội nghị, ông trở về Sài Gòn và cùng với đại diện của Đông Dương Cộng Sản Đảng
là Ngô Gia Tự chỉ đạo việc thống nhất các nhóm cộng sản ở Nam Kỳ. Tháng 3.1930
việc thống nhất này đã hoàn thành, Châu Văn Liêm được cử làm Bí thư liên tỉnh
Gia Định – Chợ Lớn. Trong cuộc đấu tranh của nông dân các địa phương ở Đức Hòa,
Hóc Môn, Bà Hom ngày 4.6.1930 do ông chủ trương, Châu Văn Liêm đã bị trúng đạn
và hy sinh ở Đức Hòa (Long An).
V.H.L.
Theo "Những nhân vật nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam", Tôn Nữ Quỳnh Trân (CB), NXB Văn hóa thông tin, NXB 1993
No comments:
Post a Comment