Nhà thơ, quan đại thần triều Nguyễn, còn có tên Đặng Đức Chiêu, quê ở
huyện Bồng Sơn, phủ Hoài Nhơn (Bình Định). Thuở nhỏ trọ học ở Hương Trà, Thừa
Thiên. Năm 16 tuổi Đặng Đức Siêu thi đỗ Hương Tiến vào thời Định vương Nguyễn
Phúc Thuần (1765 – 1777), làm quan tại Viện Hàn Lâm ở kinh đô Phú Xuân. Nhà Trịnh
và sau đó là nhà Tây Sơn khi chiếm Phú Xuân đều mời Đặng Đức Siêu ra làm quan,
song ông vẫn luôn khước từ, bỏ ra Long Hồ mở trường dạy học, làm thơ văn. Khi
hay tin Nguyễn Ánh khởi binh ở Gia Định vào năm 1798, ông theo vào. Trong suốt
thời gian Nguyễn Ánh chống Tây Sơn, Đặng Đức Siêu chuyên giữ việc từ lệnh, đặt
điển lệ và triều nghi. Sau khi lên ngôi, vua Gia Long cử Đặng Đức Siêu giữ chức
Hoàng tử phụ đạo trong cung, sau đó thăng đến chức Thượng thư Bộ Lễ.
Đặng Đức Siêu nổ tiếng là người văn chương tao nhã, chải chuốt. Tác phẩm
của ông rất nhiều như Thương Sơn tứ hiệu,
Trương Lương trùy, Tô Vũ tiết, Tự tỉ quản nhạc, Văn tế Phò mã Chưởng hậu quân
Võ Tánh và lễ bộ thượng thư Ngô Tùng Châu, Văn tế Đức thầy Bá Đa Lộc, Hồi loan
khải ca (Hồi loan cửu ca khúc) v.v… Đặc biệt, Đặng Đức Siêu còn là tác giả
biên soạn quyển sử “Thiên Nam thế hệ”,
chép từu đời Nguyễn Kim đến đời Định vương nguyễn Phúc Thuần.
Y.T.
No comments:
Post a Comment