HỒ HÁN THƯƠNG

Con thứ của Hồ Quý Ly*, cháu ngoại của vua Trần Minh Tông, mẹ là công chúa Huy Ninh. Năm 1400 Hồ Quý Ly chiếm ngôi nhà Trần, gần được một năm thì nhường ngôi cho Hồ Hán Thướng. Lên ngôi xong, Hồ Hán Thương sai sứ sang nhà Minh cáo rằng họ Trần đã tuyệt tự hết rồi, cho nên Hán Thương là cháu ngoại lên thay, tạm giữ quyền điều hành quốc sự. Nhà Minh phong cho Hán Thương làm An Nam Quốc Vương. Hồ Hán Thương lên ngôi lấy niên hiệu là Thiệu Thành (1401 – 1402) và Khai Đại (1403 – 1407), tuy làm vua nhưng mọi việc quyết đoán Hồ Hán Thương đều giao cho Hồ Quý Ly cả.

Bấy giờ có một người tên Trần Thiêm Bình, tự xưng là con vua Trần Nghệ Tông sang Trung Quốc tố cáo việc họ Hồ tiếm ngôi và xin vua nhà Minh cho quân sang đánh Đại Ngu (Quốc hiệu do Hồ Quý Ly đặt vào năm 1400). Vua Minh sai tướng cùng 5.000 quân đưa Thiêm Bình về nước (1406). Hồ Hán Thương cho người đón ở cửa Chi Lăng, bắt Trần Thiêm Bình giết đi rồi một mặt sai sứ sang nhà Minh biện bạch việc Thiêm Bình nói dối, xin theo lệ tiến cống như cũ, một mặt cho tăng cường phòng thủ, mộ thêm lính, đóng cừ ở phía Nam sông Nhị Hà dài đến hơn 700 dặm.

Dù đã chuẩn bị đề phòng nhưng quân nhà Hồ không chống nổi được cuộc xâm lăng của đại quân Minh do các danh tướng Trương Phụ, Mộc Thạnh, Lý Bân chỉ huy. Hồ Hán Thương cùng gia quyến bị bắt đưa về Kim Lăng (Trung Quốc – 1407) rồi chết ở bên ấy.

Q.T.