KHÚC THỪA DỤ (? – 907)

Người mở đầu công cuộc tự chủ của đất nước. Ông quê ở Hồng Châu (xã Cúc Bồ, huyện Ninh Thanh, Hải Hưng), là một hào trưởng có tính khoan hòa, hay thương người nên được dân chúng khâm phục, quý mến. Vào cuối thế kỷ thứ 9, nhà Đường ở Trung Hoa suy yếu, trong triều các phe phái tranh giành quyền lực với nhau. Viên Tiết độ sứ do nhà Đường cử sang cai trị đất Giao Châu (Việt Nam) là Độc Cô Tổn bị bãi chức, đày đi nơi khác. Đấy là viên Tiết độ sứ cuối cùng nhà Đường cử sang cai trị Giao Châu. Lợi dụng thời cơ khi chính quyền đô hộ như rắn mất đầu, Khúc Thừa Dụ đã khởi binh giành chính quyền và tự xưng là Tiết độ sứ. Triều đình nhà Đường buộc phải công nhận chức Tiết độ sứ và còn phong thêm tước cho ông. Tuy mang danh nghĩa là một quan chức của nhà Đường nhưng Khúc Thừa Dụ đã xây dựng một chính quyền tự chủ, đặt cơ sở cho nền độc lập dân tộc, chấm dứt về cơ bản ách thống trị hơn một nghìn năm của phong kiến phương Bắc. Ông cũng mở đầu cho một đường lối ngoại giao khôn khéo với triều đình phong kiến phương Bắc: “độc lập thật sự, thần thuộc trên danh nghĩa”.

Ngày 23 tháng 7 năm 907, Khúc Thừa Dụ mất. Con trai là Khúc Hạo* tiếp tục sự nghiệp xây dựng nền tự chủ của dân tộc.

L.V.N.