Friday, April 22, 2016

ĐINH LIỆT (? – 1471)


Danh tướng thời nhà Lê, người Lam Sơn, Thanh Hóa, cháu gọi Lê Lợi bằng cậu, đã cùng anh là Đinh Lễ* và em là Đinh Bồ theo giúp Lê Lợi từ những ngày đầu khởi nghĩa ở Lam Sơn chống quân Minh và lập được nhiều công lớn. Năm 1424, từ Lam Sơn, Bình Định Vương tiến quân về giải phóng vùng Nghệ An. Cuối năm 1424, ông tham dự vào trận đánh lớn ở Khả Lưu, giết tướng Hoàng Thành, bắt tướng Chu Kiệt của quân Minh và đẩy lùi Trần Trí vào cố thủ ở thành Nghệ An. Sau khi Vương Thông bị vây hãm trong thành Đông Quan (Hà Nội), vua Minh sai Liễu Thăng cùng Mộc Thạnh đem quân sang cứu viện. Đinh Liệt cùng Lê Sát, Lưu Nhân Chú đem quân đánh cánh quân của Liễu Thăng và thắng lớn tại trận Chi Lăng – Xương Giang, giết Liễu Thăng và tiêu diệt toàn bộ cánh quân này. Chiến thắng đó đã đập tan ý chí xâm lược, ngoan cố kéo dài sự thống trị Đại Việt của quân Minh.
Trong triều Lê, ông là đại thần giữ nhiều chức vụ quan trọng. Dưới triều Lê Thái Tông, ông vân lênh vua đêm quân tuần tiễu ở Châu Hóa khi Champa quấy nhiễu ở biên giới phía Nam. Năm 1439 ông theo Thái Tông đem quân đánh dẹp cuộc nổi dậy của tù trường họ Cầm liên kết với quân Ai Lao ở vùng biên giới phía Tây.
Năm 1459, Nghi Dân giết Lê Nhân Tông để cướp ngôi. Đinh Liệt cùng Nguyễn Xí và các đại thần giết Nghi Dân, lập Lê Thánh Tông* lên làm vua.
Dưới triều Lê Thánh Tông ông lại theo vua đi đánh Champa bắt được vua Champa là Trà Toàn.
Ông mất năm 1471.

L.V.N.

Theo "Những nhân vật nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam", Tôn Nữ Quỳnh Trân (CB), NXB Văn hóa thông tin, NXB 1993

No comments:

Post a Comment